Sau khi đã công chứng một văn bản/hợp
đồng mua bán, chuyển nhượng bất động sản sẽ có thể xảy ra trường hợp, thì một
trong hai bên tham gia hợp đồng phát hiện ra có dấu hiệu để chứng minh văn bản/hợp
đồng công chứng có thể bị tuyên bố là vô hiệu (lưu ý rằng hợp đồng chỉ có thể
được tuyên bố vô hiệu khi có yêu cầu và được Tòa án giải quyết nhé) trên cơ sở
quy định của pháp luật. Lúc này, bên nào đó sẽ thực hiện quyền yêu cầu Tòa án
tuyên văn bản/hợp đồng công chứng vô hiệu. Theo quy định, các căn cứ để Tòa án
tuyên bố hợp đồng, giao dịch dân sự vô hiệu, cụ thể là một giao dịch (văn bản/hợp
đồng) chuyển nhượng bất động sản có công chứng vô hiệu, bao gồm:
Giao dịch dân sự không có một
trong các điều kiện sau thì vô hiệu: Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự,
năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập; Chủ thể
tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện; Mục đích và nội dung của giao
dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của
pháp luật, trái đạo đức xã hội; Giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo; Giao dịch
dân sự vô hiệu do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người
có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi
dân sự xác lập, thực hiện; Giao dịch dân sự vô hiệu do bị nhầm lẫn; Giao dịch
dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa; Giao dịch dân sự vô hiệu do người xác lập
không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình; Giao dịch dân sự vô hiệu do
không tuân thủ quy định về hình thức.
Vậy nên, khi có căn cứ cho rằng
văn bản/hợp đồng chuyển nhượng bất động sản giữa bạn và bên nhận chuyển nhượng
vi phạm một trong các căn cứ nêu trên, bạn có thể yêu cầu Tòa án có thẩm quyền
tuyên bố hợp đồng (kể cả hợp đồng đã có công chứng) vô hiệu. Một lưu ý quan trọng
đó là: Thời hiệu yêu cầu Toàn án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu được quy định
tại Điều 136 Bộ luật Dân sự như sau: “1.Thời hiệu yêu cầu Toà án tuyên bố giao
dịch dân sự vô hiệu được quy định tại các điều từ Điều 130 đến Điều 134 của Bộ
luật này là hai năm, kể từ ngày giao dịch dân sự được xác lập.
Đối với các giao dịch dân sự
được quy định tại Điều 128 và Điều 129 của Bộ luật này thì thời hiệu yêu cầu
Toà án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu không bị hạn chế.”. Nhiều văn bản/hợp
đồng chuyển nhượng bất động sản vẫn bị vô hiệu nếu có những dấu hiệu bị vô hiệu.
Công chứng tăng cường tính hợp pháp của văn bản, mang lại giá trị chứng cứ
không phải chứng minh, nhưng không có nghĩa là sẽ không sao và an toàn tuyệt đối
cho các bên tham gia hợp đồng nếu như (bên chuyển nhượng, bên nhận chuyển nhượng
hoặc bên tổ chức công chứng/công chứng viên “có vấn đề”).